Wszystko zaczęło się bardzo niewinnie, od pomysłu Pana Jerzego Holwega, Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Dobrzelinie, a później Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Żychlinie. Był rok 1978. To właśnie wtedy w głowie Pana Jerzego powstała myśl o założeniu – przy Ośrodku Kultury w Dobrzelinie – Kapeli Ludowej.
We wszystkich ościennych gminach i sąsiednich ośrodkach kultury już od dawna funkcjonowały kapele, zespoły i formacje zajmujące się propagowaniem kultury oraz muzyki ludowej. Świetnie prosperujący ośrodek kultury w Dobrzelinie, szerzący i popularyzujący w tym okresie szereg działań związanych z muzyką, tańcem czy teatrem, nie posiadał w swoich szeregach kapeli muzycznej, która mogła by reprezentować Dobrzelin i współpracować z zespołami wokalnymi.
Właśnie w taki sposób, prekursorami oraz członkami pierwszego składu Kapeli Ludowej Dobrzeliniacy stali się kolejno Józef Bilski, Ryszard Gostyński oraz Jerzy Kwiatulski. Józef Bilski grał na skrzypcach, Ryszard Gostyński na harmonii trzyrzędowej, natomiast Jerzy Kwiatulski na Barabanie.
Już nikt nie pamięta jak to się dokładnie stało – kto i kiedy do nich dołączył, który muzyk jako pierwszy wstąpił do kapeli, jaki był premierowo zaaranżowany przez nich mazurek czy oberek. Nie jest pewne również gdzie odbył się pierwszy oficjalny występ.
Widomo jednak, że już w roku 1978 Kapela przygrywała podczas Dożynek w Grzybowie i Żychlinie oraz próbowała skierować swoje pierwsze kroki w kierunku wojewódzkich konkursów i festiwali muzyki ludowej. W kolejnych latach nie zabrakło ich obecności na Dożynkach. Był to również okres, w którym wzięli udział w Konkursie Piosenki Ludowej w Dobrzelinie.
Rok 1980 zaowocował występem kapeli podczas Święta Ludowego w Dobrzelinie. Miejscowe i regionalne występy nie do końca satysfakcjonowały dyrektora Holwega, ani tym bardziej członków kapeli. Dlatego już w pierwszej połowie 1981 roku kapelę z Dobrzelina można było podziwiać na Przeglądzie Zespołów Ludowych woj. płockiego oraz podczas regionalnych obchodów Święta Ludowego
Kolejne miesiące owocowały w występy lokalne. Kapela angażowała się we współprace z zespołami śpiewaków ludowych, z wokalnymi zespołami oraz z klubami seniora. Nie jeden bal karnawałowy czy imieniny uświetniane były aranżacjami muzyki ludowej w wykonaniu kapeli.
W 1983 roku kapela wyruszyła na Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. W tym samym roku uświetnili swoją obecnością występy podczas Konfrontacji Wsi Polskiej w Krynicach. W 1985 wystąpili na Krajowym Przeglądzie Zespołów Artystycznych w Kielcach a zaraz potem na Wojewódzkim Przeglądzie Działalności Artystycznej KGW.
W połowie lat ’80 kapela z Dobrzelina była rozpoznawalna nie tylko w regionie. Doskonale znana była publiczności festiwali ludowych w całym kraju. 1986 rok przyniósł ze sobą występy m.in. podczas Centralnego Święta Ludowego w Płocku, Ogólnopolskiego Przeglądu Dorobku Artystycznego Wsi, Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, Wojewódzkim Zlocie KGW w Miałkówku oraz podczas Rewanżowego Spotkania w Brzezinach I Sejkowicach.
Niestety, był to również czas w którym kapela pożegnała swojego pierwszego harmonistę – Ryszarda Gostyńskiego. Na kolejne dwa lata do składu kapeli dołączył Eugeniusz Kubiak, grając tym samym na harmonii i godnie zastępując pana Gostyńskiego.
W 1987 roku Kapela Dobrzeliniacy ukazała swój talent podczas Koncertu Kapel w Zdworzu, na Jarmarku Różanym, na Dożynkach, na Wojewódzkim Przeglądzie Działalności Artystycznej. Muzycy wyciągnęli również ręce po kilka nagród, m.in. po III miejsce podczas konkursu na Krajowej Wystawie Zwierząt Hodowlanych w Warszawie. W 1988 roku kapela uświetniła swoim występem Dni Żychlina, żeby zaraz potem zdobyć II miejsce na Międzywojewódzkich Konfrontacjach Ludowych w Ozorkowie. Był to również rok, w którym nastąpiła kolejna zmiana w składzie kapeli. Pan Eugeniusz Kubiak odszedł z kapeli, pozostając jej przyjacielem po dziś dzień.
W roku 1988 w szeregi Kapeli Dobrzeliniacy wstąpił pan Sławomir Czekalski, który tym samym świętuje 30-lecie swojej obecności w gronie muzyków kapeli. Pan Sławomir gry nauczył się od ojca Stanisława, któremu towarzyszył na weselach jako bębnista.
„Grał mój dziadek, grał mój ojciec. Jestem słuchowcem, nie znam żadnej nutki! To, co usłyszę, od razu wpada w ucho. Trzeba dużo ćwiczyć, żeby te palce nie poszły w drugą stronę (…). Czym się różni kujon od kujawiaka? Kujon jest troszeczkę wolniejszy i ma takie przystawki więcej. Kujawiak jest oryginalnie równy taki. Kujon ma wersje wchodzące i wychodzące, no różni się po prostu.” Sławomir Czekalski
W tym samym roku do kapeli dołączył pan Franciszek Kowalski. Wybitny muzyk Jerzy Kwiatulski został zastąpiony jeszcze bardziej uzdolnionym bębnistom, który grał od piętnastego roku życia. Kapela nabrała nowego życia i nowych barw. Tym samym rozpoczął się nowy etap w ich karierze.
„…Na końcu jechała bryczką kapela grająca skoczne ludowe melodie…” w taki sposób opisywano jedne z wielu Dożynek w naszej gminie, które uatrakcyjniały występy kapeli.
W roku 1989 kapela umilała czas publiczności i uczestnikom
Potyczek Sąsiedzkich, Święta Dnia Kobiet, Konkursu Piosenki Ludowej czy Majówki
Miejskiej. Wzbogacili swoją obecnością Rejonowy Przegląd Dorobku Artystycznego
KGW, XVI Sejmiku Teatrów Wiejskich oraz w Pojedynku Kapel
w Sejkowicach – Krzyżanowie. Muzycy stali się już stałymi bywalcami Festiwalu
Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Zajęli również II miejsce w
wojewódzkim Przeglądzie Działalności Artystycznej GOK.
Lata 90’ przyniosły w sferze kultury naszego miasta duże zmiany. Gminny Ośrodek Kultury w Dobrzelinie połączył swoje siły z Miejsko – Gminnym Ośrodkiem Kultury, Sportu i Rekreacji w Żychlinie. Również Kapela przeniosła się ze swoim kierownikiem Jerzym Holwegiem do naszego miasta i rozpoczęła tym samym okres reprezentacji Żychlina w całej Polsce, który trwa do dzisiaj. Przez kolejne 20 lat Kapela Dobrzeliniacy zasłynęła wśród naszej lokalnej społeczności z występów podczas Konkursów Piosenki Ludowej, Lokalnych Obchodów Święta Majowego, Jarmarków i Festynów, Dożynek Gminnych i Kościelnych, podczas obchodów Dni Seniora, Święta Kobiet, Zmagań Sąsiedzkich, przeglądów powiatowych i wojewódzkich działalności kultury, Dni i Świąt Żychlina.
W tym okresie popularność muzyki ludowej w Polsce troszeczkę osłabła. Jednak nasza kapela nie osiadła na laurach. W 1990 roku zdobyła wyróżnienie na Festiwalu Muzyków i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, który odwiedzała jeszcze niejednokrotnie zdobywając nagrody i wyróżnienia. Od 1992 uświetniła swoim występem Przegląd Kapel w Bedlnie, podczas którego w tymże roku zdobyła I miejsce.
W roku 2002 nastąpiła kolejna zmiana w zespole, który niestety pożegnał swojego pierwszego skrzypka – Józefa Bilskiego. Od tego czasu na skrzypcach zaczął grać pan Zenon Idzikowski, który gry na skrzypcach uczył się przez kilka miesięcy w szkole muzycznej, następnie samodzielnie. Pobierał także lekcje gry na harmonii trzyrzędowej, u Kazimierza Kunikowskiego z Żychlina. Na tym instrumencie grywał na wiejskich weselach.
W 2006 i 2007 roku Kapela Dobrzeliniacy wystąpiła w Między-powiatowym Przeglądzie Twórczości Artystycznej Wsi Polskiej w Żychlinie. Natomiast w 2010 roku kapela zdobyła uznanie na Przeglądzie Artystycznego Ruchu Seniora „Nutki Złotej Jesieni” w Lipsku oraz I miejsce w Międzywojewódzkim Przeglądzie Kapel Ludowych w Bedlnie, w którym zdobywali nagrody i wyróżnienia w sumie 12 razy. W tym właśnie roku członkowie kapeli dostali odznaczenie od Burmistrza Gminy Żychlin za całokształt pracy w dziedzinie krzewienia kultury i promocję gminy.
Ostatnie lata przynosiły kapeli ogromną ilość, odznaczeń, nagród uznania i wyróżnień. Między innymi Nagrodę im. Oskara Kolberga w 2005 roku, I nagrodę Spotkań Folklorystycznych w Sieradzu w 2015 i w 2016 roku. Nagrodę Puls Żychlina w 2015 roku oraz odznaczenie. I miejsce na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym w 2015 roku oraz I miejsce podczas Spotkań Folklorystycznych Polski Centralnej „Od Kujawiaka do Oberka” w Sieradzu. Nagrodę dla Najlepszej Kapeli Powiatu w Bedlnie w 2016 roku. Uznanie podczas Przeglądu Pieśni Ludowej w Strzelcach w 2016 roku, podczas Jarmarku Jagiellońskiego w Lublinie w 2016 roku oraz na Ogólnopolskim Przeglądzie Kapel Ludowych im. Adama Radzymińskiego w Bedlnie w 2017 i w 2018 roku.
Przez 40 lat pracy artystycznej kapela występowała wielokrotnie w: Sieradzu, Warszawie, Łodzi, Płocku, Włocławku, Szczecinie, Gdańsku, Toruniu, Lublinie, Skierniewicach, Krośniewicach, Łącku, Łęczycy, Bedlnie, Zdunach, Sochaczewie, Łowiczu, Witoszycach i oczywiście w Żychlinie. Skład kapeli kolejny raz uległ zmianie. W roku 2014 pana Idzikowskiego zastępuje obecna dzisiaj z nami Marysia Stępień znana publiczności z Kapeli Gęsty Kożuch Kurzu. Natomiast w roku 2015 pożegnaliśmy pana Franciszka Kowalskiego, którego godnie zastępuje od tego mementu Mieczysław Stańczyk.
Działalność Kapeli Dobrzeliniacy nie ogranicza się jedynie do występów scenicznych. Jeszcze
w składzie z panem Józefem Bilskim, kapela miała okazję nagrać kasetę ze swoimi aranżacjami utworów. Zespół, na czele z Panem Sławomirem Czekalskim nawiązał współpracę z Fundacją Po Staremu z Łodzi realizując wraz z Żychlińskim Domem Kultury projekt „Mistrz Sławomir Czekalski. Popularyzacja i kontynuacja muzycznych tradycji pogranicza łęczycko-łowickiego”. Działania opierały się głównie na przełamywaniu złej passy muzyki ludowej w okolicach Żychlina. Dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego mieliśmy szansę zrealizować cykl warsztatów muzycznych gry na harmonii, akordeonie, skrzypcach.
Kapela od jakiegoś czasu współpracuje z Fundacją Muzyka Zakorzeniona. Efektem tej współpracy jest miedzy innymi film „W drodze”, w reżyserii Krzysztofa Rzączyńskiego, cykl warsztatów, występy oraz publikacje.
Warsztaty instrumentalne prowadzone są przez członków kapeli w ramach wielu projektów ucząc nowe pokolenia muzyków ludowych. Wzorem dla Sławomira Czekalskiego był Adam Radzymiński (1907-1963), harmonista z Dobrzelina, który tworzył kapelę ze skrzypkiem Władysławem Biedrzyckim z Głowna. Część repertuaru Dobrzeliniaków została przejęta właśnie od Adama Radzymińskiego. Kapela brała udział również w projekcie Wszystkie Mazurki Świata, nawiązała również współpracę z Fundacją Muzyka Odnaleziona realizuje w ramach jej działań różnego rodzaju projekty. Efektem tej współpracy są między innymi: ukazanie postaci Pana Czekalskiego w książce i na płycie CD „Mistrzowie Harmonii. Triumf i porażka” – książka z płytą poświęcona jest harmonistom działającym na wsi w Polsce po 1945 oraz opisanie sylwetki harmonisty w zbiorach fundacji pt. „O Kanonach Stu” w 2017 roku. Przedstawienie postaci muzyka w „Ostatnich wiejskich muzykantach” Andrzeja Bieńkowskiego, w 2012, Wydawnictwo Muzyka Odnaleziona. Działania kapeli to również występy na Pograjkach Łódzkich, czy w Turnieju Muzyki Prawdziwej. Efektem działań kapeli są również koncerty z wybitnymi muzykami ludowymi jak i samym Czesławem Mozilem. Powstało wiele publikacji, nagrań, teledysków, filmów dokumentalnych oraz artykułów o naszych sławnych artystach a przede wszystkim o Panu Sławku.
Skład osobowy kapeli, na przestrzeni lat, jak mogli państwo zauważyć, zmieniał się niejednokrotnie. Jednak instrumentarium i repertuar pozostawały stałe. Muzycy, choć ubrani w stroje łowickie, zamieszkują już poza granicami dawnego Księstwa Łowickiego, na pograniczu kutnowsko-łowicko-łęczyckim, do którego docierają też wpływy Kujaw. Repertuar Dobrzeliniaków cechuje przewaga melodii w metrum trójdzielnym, głównie oberków, kujonów i kujawiaków, w których wykonaniu obecne jest tempo rubato. Wiele z nich to melodie unikatowe, ściśle lokalne. Z upodobaniem kapela wykonuje również polki, marsze i repertuar późniejszy (walce, fokstroty, tanga), jednak imponującą większość stanowi repertuar łowicki.
Nagrania kapeli „Dobrzeliniacy” znajdują się w archiwum Radiowego Centrum Kultury Ludowej, Polskie Radio SA, Archiwum Fonograficznym im. M. Sobieskiego – Instytutu Sztuki PAN w Warszawie, Ośrodku Regionalnym Łódzkiego Domu Kultury oraz w zbiorach Stowarzyszenia „Dom Tańca” w Warszawie.
Zobacz informacje o Sławomirze Czekalskim na stronie Muzyka odnaleziona
